Month: April 2019
Մաթեմատիկա
Մայրենի
Ջաննի Ռոդարի․ «Երկիր, որտեղ ոչ մի սուր բան չկա»
Ջովանինոն շատ էր սիրում ճանապարհորդել: Ճամփորդեց-ճամփորդեց, մի օր էլ հայտնվեց այնպիսի երկրում, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար: Տներն այդ երկրում կառուցված էին առանց սուրանկյունների, նրանք կլոր էին: Շենքերի տանիքներն էլ էին կլոր: Ճանապարհի կողքին, որտեղով քայլում էր Ջովանինոն, թփերի ու վարդերի պուրակ կար: Ջովանինոն որոշեց մի վարը քաղել և զարդարել իր բաճկոնը: Նա զգուշությամբ ուզում էր պոկել վարդը, որպեսզի մատը չծակի, բայց տեսավ, որ վարդը փուշ չունի, ուրեմն՝ իր մատը չի ծակի: Այդ ժամանակ թփերի ետևից հայտնվեց քաղաքային պարեկը և ժպտալով հարցրեց Ջովանինոյին.
-Դուք երևի չգիտե՞ք, որ չի կարելի վարդ քաղել:
-Ներեցեք ինձ … ես չմտածեցի, որ…
-Այդ դեպքում Դուք պետք է վճարեք տուգանքի կեսը,- ասաց պարեկը և սկսեց գրել անդորրագիրը:
Ջովանինոն հանկարծ նկատեց, որ պարեկի գրիչը սուր չէ, և խնդրեց ցույց տալ այն:
– Խնդրեմ ,- ասաց պարեկը և մեկնեց գրիչը:
Գրիչը, ինչպես նաև պարեկի թուրը , ամենևին սուր չէին , դրանք բութ էին բութ:
– Սա ի՞նչ երկիր է, այստեղ ամեն ինչ տարօրինակ է:
Այստեղ ոչ մի սուր բան չկա,- բացատրեց պարեկը:
-Իսկ մե՞խը,- հարցրեց Ջովանինոն,- չէ ՞ որ այն պետք է սուր լինի:
-Մենք մեխ չենք օգտագործում: Մեխի փոխարեն սոսինձ ենք օգտագործում: Իսկ հիմա բարի եղեք ինձ երկու անգամ ապտակել:
Զարմանքից Ջովանինոյի բերանը բաց մնաց.
-Ո՛չ, ո՛չ, ի՞նչ եք ասում, ես չեմ ուզում հայտնվել բանտում, եթե այդպես է, ես պատրաստ եմ երկու ապտակ ստանալ:
-Բայց մեզ մոտ այդպես է ընդունված. լրիվ տուգանքը՝ չորս ապտակ, կեսը՝ երկու,- պատասխանեց պարեկը:
-Երկու ապտակ պարեկի՞ն:
-Այո՛:
-Բայց դա իրավացի չէ, այդպես չի կարելի:
-Իհարկե արդարացի չէ. այդպես չի՛ կարելի :
-Իհարկե արդարացի չէ, և որպեսզի այդպես չլինի, ոչ ոք օրենքը չի խախտում: Դե, ես սպասում եմ. տվեք ինձ երկու ապտակ և մյուս անհամ ավելի զգույշ եղեք:
-Բայց ես չեմ ուզում ձեզ ապտակել:
-Այդ դեպքում ես ստիպված եմ ձեզ առաջարկել լքել մեր երկիրը:
Եվ Ջովանին ստիպված եղավ հեռանալ այն երկրից, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար: Բայց նա երազում էր վերադառնալ այնտեղ և ապրել ամենաօրինակելի օրենքներով և ամենադաստիարակված մարդկանց հետ:
- Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դո՛ւրս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
կողքին
վարը
տարորինակ
անհամ
- Փուշ բառի ուղիղ և փոխաբերական իմաստներով կազմի՛ր մեկական նախադասություն:
փուշը ծակեց իմ մատը
փուշը ծակեց իմ ուսը
3.Ի՞նչ է նշանակում պուրակ բառը.
ա/բանջարանոց
բ/արտ
գ/զբոսայգի
դ/ծաղկի խանութ
- Տեքսից դուրս գրի՛ր ընդգծված բառերը՝ դիմացը գրելով ըստ կազմության դրանց տեսակը:
որտեղ - Տեքստում ընդգծված նախադասությունից առանձին սյունակներով դուրս գրի՛ր երկու գոյական, մեկ ածական, մեկ բայ:
գոյական-Գրիչը, առաջարկել
ածական-անդորրագիրը
6.Գրի՛ր տրված բայերի ուղիղ ձևերը:
ա/ճամփորդեց-ման եկավ
բ/պետք է վճարեք-ծախսել
գ/ասաց-խոսել
դ/երազում էր-երազել
7.Տեքստից դո՛ւրս գրիր մեկ պարզ նախադասություն:
Իմ գրիչի թանաքը վերջացավ:
8.Լրացրո՛ւ առած-ասացվածքները՝ օգտվելով տրված բառերից.
գրիչը
Տներն այդ երկրում կառուցված էին առանց սուր անկյունների, նրանք կլոր էին
ա/Ինձ համար արա, քեզ համար սովորիր:
բ/Խաչն իմն է զորությունը ես գիտեմ:
գ/Փողոցում գտածը փողոցում էլ կկորցնես:
դ/Այսօրվա գործը վաղվան չեն թողնի:
զորությունը, սովորիր, գտածը, այսօրվա
- Տեքստից դուրս գրի՛ր մեկական պատմողական և հարցական նախադասություն:
Այդ դեպքում Դուք պետք է վճարեք տուգանքի կեսը,- ասաց պարեկը և սկսեց գրել անդորրագիրը:
- Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը.
Հողից վերև՝-քար
Փոքրիկ արև-մոմ
Վրան՝ հազար-քար
Սերմ ու տերև-ծաղիկ
————————————
- Ո՞րն է տրված նախադասության ենթական:
Զարմանքից Ջովանինոյի բերանը բաց մնաց:
- Ինչպիսի՞ երկրում էր հայտնվել Ջովանինոն:
Կախարդական
- Ի՞նչ տուգանք նշանակեց պարեկը: Նմանատիպ մի տուգանք էլ դու մտածի՛ր:
երկու ապտակ, մեք ոտքով կանգնել մեկ ժամ:
- Ինչո՞ւ էր ստիպված Ջովանինոն լքել այդ երկիրը.
ա/որովհետև վճարել էր տուգանքը
բ/որովհետև պարեկը արդարացի էր
գ/որովհետև խախտեց այդ երկրի օրենքը
դ/որովհետև միամիտ էր - Կուզեի՞ր Ջովանինոյի հետ գնալ այդ երկիր:
ՈՉ
Руски язик
B дpимучeм лecу ноcтупилa вecнa. Зaзилeнeлa тpaвa, pacпуcтылиcь пepвыe цвeты, тo тут, тo тaм пopxaли бaбачки и щeбeтaли птицы. Дeлo билo в Пacxaльную нидeлю, кoгдa зaйчики пpятaли в лecу кpacивоe пacxaльноe яйцa.
B понeдeльник, в caмoм нaчaлe нодили, cepый вoлк шёл пo лecу в пpипoднятoм нacтpoeнии. И вдpуг oн увидeл вoлчицу. Этo былa caмо кpacива вoлчицa из вcex, чтo oн кoгдa-либo вcтpeчaл. Oнa cидeлa нa лижaйкe в oкpужeнии цветoв. Ax, кaк oнa былa пpикpacнa! Boлку xатeлocь пoдoйти и пoздopoвaтьcя c нeй. Ho oн пocтаcнялcя, подумaв, чтo вдpуг oн eй нe пoнpaвитcя. Boлк paзвеpнулcя и пoшёл oбpaтнo в cвoё лoгoвo. Пo даpогe oн увидeл плcxвльнoe яичкo кpacнoгo цвeтa. Этo зайчики ocтaвили падуpoк для звepeй. – A чтo, ecли я oдeнуcь тaкжe кaк этo кpacив.. яичкo? Toгдa я тoчнo пoчнpaвлаcь вoлчицe, – пoдумaл нaш гepoй. Oн пабeжaл домoй, дocтaл cвoй кpacный cвитep и дoвoльный нaпpaвилcя к лужaйкe.
Bo втopник, вoлк oдeль галубoй cвитep и нaпpaвилcя знaкoмитьcя c вoлчицeй. Oн чуcтвoвaл ceбя увepeннo пoкa нe уcслышaл птичeк бeceдуущиx нa диpeвe. – Cматpитe, нaш вoлчoк пoxoж нa вeceнний цвeтoчeк! – cкaзaлa oднa из ниx. – Пoxoж нa цвeтoчeк? Kaкoй ужоc! Я xищник, вce в лecу мeня баятcя! Mнe нe пoд cтaть выглядeть, кaк нeжный цвeтoчeк! И oн oпять пoвepнул нaзaд. Пo дopoгe дамoй oн нaшeл зeлeный яичкo.
Haw to be polive
I am later.
I don’t forget.
I like my frens.
I like my femle.
ՀՈՂԸ ԵՎ ԿԵՆԴԱՆԻ ՕՐԳԱՆԻԶՄՆԵՐԸ
Հողի մասին խոսելիս կամ դրա հետ աշխատելիս շատ բան է անհրաժեշտ իմանալ: Իհարկե, բոլորս լավ գիտենք, որ բույսերի մեծ մասն աճում է հողում: Այստեղ հանդիպում են նաե շատ կենդանիներ: Հողում մեծաքանակ են տարբեր բակտերիաները և սնկերը: Իսկ ի՞նչ է հողը, ի՞նչ բաղադրություն ունի:
Հողը երկրագնդի մակերևույթի վերին բերրի շերտն է:
Հողում մոտ 50-60 սանտիմետր խորությամբ մի փոքր փոս փորելիս կարելի է նկատել հողի տարբեր շերտեր: Վերին շերտը մուգ գույնի է: Այստեղ են բույսերի արմատները: Հողի այս շերտր պարունակում է նաև տարբեր բույսերի և կենդանիների մնացորդներ: Այդ մնացորդները բակտերիաների և սնկերի օգնությամբ քայքայվում են, առաջանում է օրգանական նյութերով հարուստ հումուս, որր հողին հաղորդում է մուգ գույն: Հողի ավելի խոր շերտերր բաց գույնի են, այստեղ քիչ է հումուսը:
Կարելի է ասել, որ հողը ոչ միայն բույսերի և այլ կենդանի օրգանիզմների ապրելու միջավայր է, այլ նաև՝ կենդանի օրգանիզմների կենսագործունեության արդյունք: Հումուսի պարունակությամբ հողերր շատ տարբեր են: Հումուսով հարուստ է սևահողը, որտեղ լավ են աճում բույսերը: Հումուսի պակասի դեպքում բույսերն զգում են սննդի պակաս: Հողի բերրիության և բույսերի աճի ապահովման համար օգտագործում են պարարտանյութեր: Պարարտանյութերը պարունակում են տարբեր նյութեր և լրացուցիչ սնունդ են բույսի համար:
Բույսերի աճի համար անհրաժեշտ են նաե ջուր, թթվածին և այլ նյութեր: Ջրի պարունակությունը հողում փոփոխական է: Երբ անձրեները սակավ են, անհրաժեշտ է արհեստական ոռոգում, որի համար օգտագործում են լճերի, գետերի, ջրամբարների, ջրանցքների ջրերը: Իսկ թթվածնով հարստացնելու համար հողր փխրեցնում են:
Հարցեր և առաջադրանքներ
- Ի՞նչ կենդանի օրգանիզմներ են հանդիպում հողում:
Կենդանիներ, սնկեր և բակտերաներ:
- Ի՞նչ է հողը, իսկ հումո՞ւսը:
Հողը երկրագնդի մակերևույթի վերին բերրի շերտն է:
Հումուսը օրգանական նյութերով հարուստ զանգված է:
- Ինչո՞ւ է հողի վերին շերտը մուգ գույնի:
Հողի այս շերտր պարունակում է նաև տարբեր բույսերի և կենդանիների մնացորդներ:
- Ի՞նչ նյութեր են պարունակվում հողում:
Բակտերիաներ, սնկեր, կենդանիներ;
- Ի՞նչ են պարարտանյութերը:
Պարարտանյութերը պարունակում են տարբեր նյութեր և լրացուցիչ սնունդ են բույսի համար:
- Ի՞նչ նպատակով են իրականացնում հողի արհեստական ոռոգումը, փխրեցումը; Երբ անձրեները սակավ են, անհրաժեշտ է արհեստական ոռոգում, որի համար օգտագործում են լճերի, գետերի, ջրամբարների, ջրանցքների ջրերը:
Ընտանեկան նախագիծ
Ուսումնական պլանը գոհացուցիչ է և արդյունավետ: Ես շատ եմ հավանում <<Մխիթար Սեբաստացի>> կրթահամալիրի ուսումնական մեթոդը: Լավ և հետաքրքիր պլան է, մնում է երեխաները ճիշտ ընկալեն և սիրով սովորեն:
Մայրենի
Մայրենի
Առաջադրանքներ՝
Հետևյալ բառերից կազմի՛ր նախադասություններ՝ անհրաժեշտության դեպքում փոխելով բառերի վերջավորությունները:
Թշնամի, բանակ, շրջապատել, քաղաք:
Թշնամիների բանակը շրջապատել էին քաղաքը:
Մայրամուտ, արեգակ, պալատներ, կարմիր, ներկել:
Մայրամուտին արեգակը կարմիր էր ներկել պալատները:
Փախստական, բարձրանալ, ժայռեր, մեկ, վրա:
Փախստականները, մեկը մյուսի հետևից բարձրացան ժայռերի վրա:
Ժայռեր, մեջ, մարդիկ, իսկական, տներ, փորել::
Ժայռերի մեջ մարդիկ իսկական տներ էին փորել:
2.Կետերը փոխարինիր ո՞վ, ովքե՞ր, ի՞նչ, ինչե՞ր հարցերին պատասխանող բառերով և ընդգծի՛ր ենթական ու ստորոգյալը:
Անձրևը կտրվել է:
Ծաղիկները ծաղկել են:
Ծառը կանաչել է:
Մարդիկ աղմկում են:
Փանոսը եկավ:
Երեխան կոտրեց:
3.Նախադասությունները լրացրո՛ւ՝ պատասխանելով հարցերին:
Ա․ ի՞նչ արեց
Ծառը (օրորվել )․․․․․ քամուց։
Ծառը օրորվեց քամուց:
Գետակը (վարարել)։
Գետակը վարարեց։
Անձրևը (վարարել)։
Անձրևը վարարեց:
Բ․ ի՞նչ է անում
Մայր բադը (լողացնել) իր ձագուկներին։
Մայր բադը լողացնում է իր ձագուկներին։
Մեղեդին (հնչել) ։
Մեղեդին հնչում է:
Երկինքը (գոռգոռալ)։
Երկինքը գոռգոռում է:
Գ․ ի՞նչ եղան
Խոտերը (կանաչել)։
Խոտերը կանաչեցին:
Տերևները (թափվել) քամու շնչից։
Տերեվները թափվեցին քամու շնչից։
Դ․ Ի՞նչ չի անում
Անձրևը (դադարել)։
Անձրևը չի դադարում:
Արևը ձմռանը բավարար (ջերմացնել)։
Արևը ձմռանը բավարար չի ջերմացնում։
Կրակը (մարել)։
Կրակը չի մարում։
Ե․ ի՞նչ չի անելու
Զանգը չի հնչելու։
Հորդառատ անձրևը (դադարել)։
Հորդառատ անձրևը չի դադարելու։
Եղանական այսօր (պարզվել)։
Եղանակն այսօր չի պարզվելու։
Բարի գալուստ Տիգրան Մկրտումյանի բլոգ 