Կոտայքի մարզի տեսարժան վայրերից

Գառնիի հեթանոսական տաճարը կառուցվել է մեր թվարկությունից առաջ/մ. թ.ա./  2166 թվականին: Գտնվում է Կոտայքի մարզի Գառնի գյուղում, Ազատ գետի աջ ափին։ Ըստ ավանդություններից մեկի ՝ Մովսես Խորենացին գրում է, որ տաճարը  հիմնադրել է  Հայկ նահապետի ծոռ Գեղամը, որի թոռան՝ Գառնիկի անունով էլ, կոչվել է Գառնի։ Համալիրը երկու կողմերից պաշտպանված է 100 մետր բարձրությամբ ուղղաձիգ ժայռերով, որոնք միանում են 180 մետր երկարությամբ պարսպապատով: Ենթադրվում է, որ տաճարը նվիրված է եղել արևի աստված Միհրին։ Միհրը` իբրև լույսի, ճշմարտության խորհրդանիշ, հաճախակի պատկերվել է ցուլի (խավարի խորհրդանիշ) դեմ մենամարտելիս։  Քրիստոնեության, որպես պետական կրոն /301թ/ ընդունվելուց հետո, տաճարը դադարել է հեթանոսական լինելուց և Արտաշեսյան և Արշակունյաց թագավորների օրոք Գառնին եղել է նշանավոր ամրոց, ամառանոց, ասում են որ այն եղել է Տրդատ 3-րդ թագավորի քրոջ՝ Խոսրովդուխտի ամառանոցային սենյակը:Ամրոցի այժմյան կառույցը ստեղծվել է մ.թ.ա.3-րդ -2-րդ դարերում.: Ամրոցի շինությունների հորինվածքային կենտրոնը կազմել է սյունազարդ տաճարը, որի 24 սյուները խորհրդանշել են օրվա 24 ժամերը: Անչափ գեղեցիկ կառույց է եղել բաղնիքը, որից մի քանի սենյակներ պահպանվել են՝ տաք, սառը ջրի հատվածներով, ինչպես նաև  իրենից մշակութային արժեք է ներկայացնում բաղնիքի հատվածում եղած խճանկարը: Խճանկարի վրա պատկերված է ծով, ուր ներկայացված են տարբեր աստվածություններ, ջրահարսներ, իխտիոկենտավրներ՝ ձիու իրանով, ձկան վերջավորությամբ մարդ, ձկնորս, բազմապիսի ձկներ և այլն։ Խճանկարի կենտրոնում պատկերված են տղամարդու ու կնոջ կիսանդրիներ, վերևի մասում գրված է՝ «ոչինչ չստանալով աշխատեցինք» արտահայտությունը։ Գառնիի տաճարը համարվում է  նմանը չունեցող ճարտարապետթյամբ  հայկական հուշարձան: Տաճար տանող աստիճանները ընդամենը 9-են, բայց  բարձրության շնորհիվ մարդկանց թվում է, որ ավելին են:

Ծաղկաձորի ճոպանուղի

Ծաղկաձորում ճոպանուղին գործում է 1967 թվականից: 2004-2007 թվականներին շվեյցարական-իտալական Լայտներ («LEITNER») ընկերությունը ճոպանուղին ամբողջությամբ փոխարինել է նոր, ժամանակակից ճոպանուղիով՝ զինված լավագույն տեխնիկայով ու սարքավորումներով՝ ակտիվ և ապահով հանգիստ ապահովելով զբոսաշրջիկների և լեռնադահուկային սպորտի սիրահարների համար: Կառուցվել են ճոպանուղու 5 կայաններ և շուրջ 30 կմ երկարությամբ սահուղիներ

English

Lesson 1

Read the dialogue(Student book: pg. 10(A)). Imagine you are at the zoo. Create your own dialoge with one of your friends, publish on your blog.

DIALOGUE

Tigran: Which animal is faster, a tiger or a pantera?

Arthur: I think a pantera is probably faster.

Tigran: You are right.

Arthur: Ask me anither questhions.

Մաթեմատիկա

matem33333

English

Answer the questions and publish on your blog

1. What did dinosaurs with large flat teeth eat? They ate plants.
2. What did dinosaurs with long, sharp teeth eat? They ate meat.
3. What did dinosaurs with flat and sharp teeth eat? They ate both plants and meat.
4. When did dinosaurs live? They lived millions of years ago.
5. How do scientists study dinosaur food? they study dinosaur teeth.

 

Workbook: Pg. 6-A,B, pg.7-C,D

2. plants

3. meat

4. meat and plants.

1. millions, meat

2. sharp

4. plants

3. flat

1. yes I do

2. Yes i do

Workbook: pg. 8-A,B, pg. 9-C,D.

 

Կոտայքի մարզ

Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական դիրքում է գտնվում Կոտայքի մարզը։ Նրա մարզկենտրոնն է Հրազդան քաղաքը։ Կոտայքի մարզը այն միակ մարզն է, որը չունի արտաքին սահման հարևան պետությունների հետ։ Կոտայքի մարզը հարուստ է իր բարձրաբերձ լեռնագագաթներով ու խոր կիրճերով,  լայնարձակ գետահովիտներով ու մեղմաթեք սարավանդներով: Արզնիի և Գառնիի աղբյուրները սկիզբ են առնում Կոտայքի մարզից։

Կոտայքի մարզի քաղաքների շարքում ամենախոշորը Հրազդանն է։Այն կառուցվել է Ներքին Ախտայի և նրա հարևան մի քանի գյուղերի տեղում: Հրազդանը աչքի ընկնող քաղաք է դարձել առաջին հերթին էներգետիկայի, շինանյութերի արդյունաբերության և մեքենաշինության այնպիսի հսկաների շնորհիվ, ինչպիսիք են`   Հրազդանի ջերմաէլեկտրակայնը (հզորագույնն է երկրում), ցեմենտի գործարանը, «Հրազդանմեքենա» գործարանը:

Մարզի երկրորդ քաղաքը Աբովյանն է։ Կոտայքի մարզում են գտնվում Արզնի և Հանքավան առողջարանները (հանքային աղբյուրների մոտ), Մարմարիկի առողջարանային գոտին`   բազմաթիվ հանգստի ու առողջարանական ճամբարներով: Այստեղ է Ծաղկաձորի մարզական օլիմպիական համալիրը։

Մաթեմատիկա

Հայաստանի ֆուտբոլի հավաքականին մրացաշար դուրս գալու համար անհրաժեշտ է 20 միավոր։

Առաջին հանդիպման ժամանակ մեր հավաքականը խբեց 2  գոլ՝ հավաքելով 4 միավոր, իսկ երկրորդ հանդիպմանը՝ 3 գոլ՝ 6 միավորով։

Քա՞նի գոլ և միավոր պետք է հավաքի հավաքականը։

2+3=5 Գոլ

4+6=10 միավոր

Մնաց՝

20-10=10 միավոր

10:2=5 Գոլ

 

 

Եզոպոսի մասին․․․

Եզոպոսը համաշխարհային առակագրության խոշոր դեմքերից է: Նրա առակներով է պայմանավորված համաշխարհային գրականության մեջ առակագրության՝ որպես առանձին ժանրի զարգացումը: Եզոպոսի մասին կենսագրական տեղեկությունները շատ սուղ են: Ամենահին հիշատակությունը V  դարի հույն պատմիչ Հերոդոտոսինն է, որից ենթադրվում է, որ նա ապրել է մ. թ. ա. VI  դարում, Սամոս քաղաքում, եղել է ստրուկ և սպանվել է Դելփիքում: Ենթադրություններ կան, որ նա հույն էր` Թրակիայից կամ Փռյուգիայից: Եզոպոսի մասին շատ զրույցներ և ավանդություններ են պահպանվել: Դրանցից թերևս ամենահիշարժանը հետևյալն է.

Մի օր, Քսանթոսը ցանկանալով ճաշկերույթ տալ ի պատիվ աշակերտների՝ Եզոպոսին կարգադրեց, որ գնա աշխարհի ամենից լավ բանը գնի շուկայից և համեղ ճաշ պատրաստի:

-Շատ լավ, տե՛ր,-ասաց Եզոպոսը և գնաց:

Ճաշի ժամին յուրաքանչյուր աշակերտի առաջ մի աման լեզու էր դրած:

-Ի՞նչ է սա,-հարցրեց Քսանթոսը զարմացած:

-Լեզու, տեր իմ:

-Մի՞թե սա է աշխարհի ամենալավ բանը, հիմար,-գոռաց Քսանթոսը:

-Ասացեք, տեր իմ,-պատասխանեց Եզոպոսը,-ի՞նչ կա աշխարհում ավելի լավ , քան լեզուն. լեզուն է հասարակական կյանքի շաղկապը, ճշմարտության և իմաստության գործիքը, գիտությունների բանալին: Առանց լեզվի ինչպե՞ս կզարգանար ուսումն ու գիտությունը, առանց լեզվի ինչպե՞ս մարդիկ միմյանց պիտի հայտնեին իրենց ուրախությունը կամ վիշտը, իրենց հուզող մտքերը:

Բոլոր աշակերտները, նրանց հետ նաև Քսանթոսը, հավանություն տվեցին Եզոպոսի բացատրությանը:

Մի ուրիշ անգամ Քսանթոսն ասաց Եզոպոսին.

-Եզոպո՛ս, գնա շուկա և այս անգամ աշխարհի ամենավատ բանը բեր մեզ համար:

Եզոպոսը գնաց շուկա և դարձյալ լեզու բերեց: Քսանթոսը բարկությունից իրեն կորցրել էր:

-Հանդարտվե՛ք ,տեր իմ, -ասաց Եզոպոսը,-ի՞նչ կա աշխարհում ավելի վատ, քան լեզուն. դրանով են կործանվում ամբողջ պետություններ, դրանով են կատարվում բոլոր ստերը, կեղծիքներն ու բամբասանքները, դրանով են մարդիկ վիրավորական խոսքեր ասում միմյանց և դրանով են , վերջապես, թագավորները արձակում իրենց անարդար հրամանները: Լեզուն, տեր իմ, աշխարհի ամենալավ և ամենավատ բանն է, նայած , թե ում բերանի մեջ է գտնվում այն, նայած, թե ով է լեզվի տերը:

-Դու հաղթեցիր, Եզոպոս,-ասաց Քսանթոսն իր զայրույթը զսպելով:

Առաջադրանքներ՝

1.Տեքստի բառերից 4-ում բաց թողած տառի փոխարեն  գծիկ է դրված: Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը և ներկիր որևէ գույնով:

2.Տեքստում ընդգծի՛ր Եզոպոսից մեզ հասած տեղեկությունները:

3.Որպես աշխարհի լավ բան, Եզոպոսն ընտրել էր լեզուն, որովհետև`

ա. Լեզվի միջոցով են մարդիկ հայտնում իրենց ուրախությունը, վիշտը կամ հուզող մտքերը:

բ. Լեզվով են կատարվում բոլոր ստերը, կեղծիքները և բամբասանքները:

գ. Լեզուն ամենակարևոր օրգանն է:

դ. Լեզվի միջոցով են թագավորները անարդար հրամաններ արձակում:

4.Ինչո՞ւ Քսանթոսը Եզոպոսին ուղարկեց շուկա՝ աշխարհի ամենալավ բանը բերելու:

ա. Ցանկանում էր հետաքրքիր ընթրիք ունենալ:

բ. Ուզում էր տեսնել՝ ինչ կբերի Եզոպոսը:

գ. Ցանկանում էր ճաշկերույթ տալ՝ ի պատիվ աշակերտների:

դ. Ինքը չէր կարող գնալ:

5. Երկրորդ անգամ Քսանթոսն ի՞նչ խնդրեց բերել շուկայից:

ամենավատ բանը

6.Տեքստից ելնելով գրիր, թե ինչո՞ւ է լեզուն աշխարհի ամենալավ բանը:

ճշմարտության և իմաստության գործիքը, գիտությունների բանալին

7. Լեզվի մասին ի՞նչ առածներ գիտես, գրի՛ր երկու առած:

Ինչքան լեզու գտես՝ այնքան մարդ ես։

Լեզուդ չլներ՝ ագռավները աչքերդ հանել էին։

 

8. Որպես աշխարհի ամենավատ բան, Եզոպոսն ընտրել էր լեզուն, որովհետև`

ա. Լեզվով մարդիկ վիրավորական խոսքեր են ասում միմյանց:

բ. Լեզուն կարևոր օրգան չէ:

գ. Առանց լեզվի էլ կլինի ապրել:

դ. Լեզուն թաց և լպրծուն է:

9. Տեքստում կարմիր ներկի՛ր մեկ հարցական նախադասություն:

10.Տեքստից դուրս գրիր  հոգնակի թվով օգտագործված գոյականները և առանձնացրու հոգակիի վերջավորությունը:

տեղեկությունները, ավանդություններ, աշակերտները

11.Տրված նախադասության մեջ բաց է թողնված մեկ կետադրական նշան, կարդա՛ նախադասությունը և դի՛ր բաց թողնված նշանը:

Եզոպոսին կարգադրեց որ գնա շուկա և գնի աշխարհի ամենից լավ բանը:

12.Ո՞ր բառն է շավիղ բառի հոմանիշը:

ա Հյուսել

բ. Շարել

գ. Կածան

դ. Տավիղ

13.Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված կազմությունը:

ա. Ճաշ-պարզ

բ. Թագավոր-ածանցավոր

գ. Վիշտ-բարդ

դ. Գիտություն-ածանցավոր

14.Փակագծերում տրված բառերը ձևափոխելով` տեղադրի՛ր բաց թողած տեղերում:

Եզոպոսի ծննդյան և մահվան թվականները հայտնի չեն, ենթադրվում է, որ նա ապրել է մ.թ.ա. 6-րդ դարում : (մահ, դար)

15. Համացանցից ընտրիր Եզոպոսի առակներից ևս մեկը, կարդա, գրավոր պատմիր (համառոտ):

Եղջերուն ու խաղողը

Եղջերուն, որսորդներից փախչելով, թաքնվեց խաղողի այգում: Որսորդներն անցան կողքով, և եղջերուն վճռեց, որ այլևս չեն նկատի իրեն, կրծոտեց խաղողի տերևները: Բայց որսորդներց մեկը շուռ եկավ, նկատեց նրան, մնացած տեգով նշան բռնեց և վիրավորեց եղջերվին: Եվ զգալով մոտալուտ մահը` եղջերուն հառաչելով ինքն իրեն ասաց. «Տեղս է, խաղողի վազն ինձ փրկեց, իսկ ես ոչնչացրի այն»:

Առակս կարելի է վերագրել այն մարդկանց, ովքեր նեղացնում են իրենց բարերարներին, որի համար և Աստված պատժում է նրանց:

Ինքնաստուգում

 

1. 10006, 400005, 100, 1224, 400004  թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 3-ի։

ըստ երեքի բաժանելիության հայտանիշի երեքի կբաժանվեն՝

400005(4+0+0+0+0+5=9), 1224(1+2+2+4=9)

2. 3033, 12004, 1972, 829, 1020006 թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 9-ի։

ըստ  9-ի  բաժանելիության հայտանիշի  9-ի   կբաժանվեն՝

3033(3+0+3+3=9), 1020006(1+0+2+0+0+0+6=9)

2. 22000000, 1004, 1051, 2000924,   5011062 թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 4-ի։

ըստ 4 -ի  բաժանելիության հայտանիշի  4-ի   կբաժանվեն՝

22000000, 1004, 2000924

2. 1000000000000000, 3685, 428883, 2560, 785555554 թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 5-ի։

ըստ 5-ի  բաժանելիության հայտանիշի  5-ի կբաժանվեն՝

1000000000000000, 3685,  2560

2. 2052, 12557, 1470, 256403 թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 2-ի։

ըստ2բաժանելիության հայտանիշի

2052,  1470

2. 100000000000000000, 25008, 15760, 154062 թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 10-ի։

ըստ 10-իժանելիության հայտանիշի

100000000000000000,15760

Մայրենի

 

26. Արահետ-ա-րա-հետ, կածան-կա-ծան, հերոս-հե-րոս, բերանբաց-բե-րան-բաց, արկածային-ար-կա-ծա-յին, արդարադատ-ար-դա-րա-դատ, կարգապահ-կար-գա-պահ, հերթական-հեր-թա-կան, մատակարարել-մա-տա-կա-րա-րել, ազատասեր-ա-զա-տա-սեր։

27. Ա․ Տե-րև-տերև, ա-րև-մուտք-արևմուտք, արևկող, Տաթև

Բ․ տերևաթափ, անձրևային, արևոտ, հևալ, բևեռային, ձևական, թևավոր, ուղևոր, սևանալ։

31.  Ար-քա-յա-կան, մե-ծա-նալ, կենտ-րո-նա-կան, վերջ-նա-կան, ճեր-մա-կա-թև, հե-վա-սպառ, կե-ղե-վա-պատ, տե-րե-վա-թափ, կա-րե-վո-րել, թե-վա-տա-րած

как Слон ходил в гости к ёжику

Прочитайте сказку „как Слон ходил в гости к ёжику” и скажите, о чём она.

Однажды ночью из городского зоопарка убежал Слон.

Он быстро пересёк город и скрылся в лесу. Вбежав в лес, Слон отдышался и побежал медленнее.

Ёжик сидел на пеньке посреди полянки. Медвежонок спал. Ослик щипал траву.

И вдруг появился Слон.

• Здравствуйте! – протрубил он.
• Добрый вечер! – сказал Ёжик и так задрал голову, что чуть не свалился с пенька.

Ослик поклонился и прижал уши.

Медвежонок во сне перевернулся на другой бок.

• Здравствуйте! – снова затрубил Слон. – Я только что убежал из зоопарка!
• Мы очень рады, – сказал Ослик и лягнул копытцем Медвежонка. Медвежонок вскочил, увидел Слона и тут же сел на травку…
• Кто ты? – спросил он спросонок.
• Слон.
• А почему меня разбудили?
• Я тебя не будил. Я убежал из зоопарка.
• А что мы будем делать?
• Веселиться.

Как? – спросил Ослик.

Я хочу вас покатать, – сказал Слон и встал на колени.

Ёжик первым вскарабкался на Слона, а за ним – Ослик и Медвежонок.

Ёжик сидел ближе всех к голове Слона и поэтому стал главным…

Они поехали прямо через лес, напевая весёлую песенку: Не на осле,

Не на коне –

Мы едем прямо на Слоне.

Над рекой стоял белый туман, и Слон утонул весь в тумане и ничего не видел. А Ёжик командовал:

А теперь – немного левее!.. А теперь – вправо!

Ослик с Медвежонком пели песню и барабанили по Слону лапами и копытцами.

И скоро проснулся весь лес.

Вылез из своего логова и завыл Волк, заухала Сова, заквакали лягушки. И так они веселились до самого утра.

Когда взошло солнце, Слон лёг спать возле  дома ёжика, и здесь его нашли служители зоопарка. Они надели на ноги Слона цепи и повели его в город.

По С. Козлову

пенёк – փոքր կոճղ

спросонок – не совсем проснувшись, в полусонном состоянии

логово – нора

 

1.Понравился ли вам конец сказки? А может, вам хочется изменить его? как?

Мне очень понравился сказка, но конец нет. Я бы хотел, что слона не нашли.

2.напишите названия детёнышей.

Медведь – медвежонок, слон – слониха, ёж – ёжик, волк – волчонок, тигр – тигрёнок, заяц – зайчонок, лиса – лисичка.

3.Вместо точек вставьте соответствующие предлоги: в, на, к, до, из.

1. Слон убежал из зоопарка. 2. Слон побежал к лесу. Ёжик сидел на пеньке. 4. Волк проснулся и вылез из своей норы. 5. Звери решили покататься на Слоне. 6. Все веселились до самого утра. 7. Слона долго искали и нашли его в лесу. 8. Слона отвели в зоопарк.

4.к данным словам подберите слова с противоположным значением, составьте с ними предложения.

Быстро – медленно, грустить – веселится, последний – первый, влево – вправо, заснуть – проснутся.

ДАВАЙТЕ ПОГОВОРИМ!

Представьте себе, что в вашу школу приехали школьники из россии. о чём бы вы их расспросили? но прежде вы, конечно, должны с ними по- знакомиться. Попробуйте представиться.

Здравствуйте, ребята! (Привет!) Давайте (давай) познакомимся.

Меня зовут Тигран. Это мои друзья Артур и Арсен. А как тебя (вас) зовут? Как твоё (ваше) имя?

Предложите гостям осмотреть вашу школу. что вы им покажете? расспросите ваших гостей об их школе. какие вопросы вы им зададите? А какая у вас школа? нравится ли вам школа, ваш класс? какой бы вы хотели видеть вашу школу? расскажите об этом.