Oтчет

https://wordpress.com/post/tigranmkrtumyan.wordpress.com/1405

https://wordpress.com/post/tigranmkrtumyan.wordpress.com/1324

https://wordpress.com/post/tigranmkrtumyan.wordpress.com/1282

https://wordpress.com/post/tigranmkrtumyan.wordpress.com/1193

https://wordpress.com/post/tigranmkrtumyan.wordpress.com/1155

https://wordpress.com/post/tigranmkrtumyan.wordpress.com/1113

https://wordpress.com/post/tigranmkrtumyan.wordpress.com/1084

https://wordpress.com/post/tigranmkrtumyan.wordpress.com/1014

ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆ

English

English

  1. Did she put on sunscreen? Yes, she puted on sunscreen.
  2. Did he take off my sandals? Yes, he took off my sandals.
  3. Did she turn on the TV? Yes she turned on the TV.
  4. Did he turn off the radio? Yes, he turned off the radio.
  5. Did he turn in my homework? No, he didn’t turn in my homework.
  6. Did he turn up the heat? es, he turned up the heat.
  7. Did she turn down the music? Yes, she turned down the music.
  8. Did he clean up the room? Yes he cleaned up the room.

October 14-18

Lesson 1

jaguar is a very large cat. It can run in excess of 64 miles per hour or 103 KM over short distances. Usually the cat will be running to catch prey or to escape a larger threat.

Безымянный.pngc. b

 

d. 1. 1830

2. locomotive

3. today trains are faster and stronger

E.

  1. TRUE
  2. false
  3. false

English

Answer the questions and publish on your blog

  1. What did dinosaurs with large flat teeth eat? They ate plants.
  2. What did dinosaurs with long, sharp teeth eat? They ate meat.
  3. What did dinosaurs with flat and sharp teeth eat? They ate both plants and meat.
  4. When did dinosaurs live? They lived millions of years ago.
  5. How do scientists study dinosaur food? they study dinosaur teeth.

 

Workbook: Pg. 6-A,B, pg.7-C,D

cddv

2. plants

3. meat

4. meat and plants.

2

1. millions, meat

2. sharp

4. plants

3. flat

3

1. yes I do

2. Yes i do

Workbook: pg. 8-A,B, pg. 9-C,D.

 

Հատվածը փոխադրիր (համառոտ շարադրիր), ապա շարունակիր պատմությունը: 

Մեզանից հազարավոր տարիներ առաջ, մեզնից շատ ու շատ հեռու՝ յոթ ծովերի մյուս ափում, կար մի աշխարհ: Այնտեղ ծաղիկներ կային, չքնաղ ու բյուրազան ծաղիկներ՝ թիթեռների պես փռված ու թրթռուն՝ ժայռերի ու դաշտերի վրա, և նրանց անուշ հոտով լցվել էին այդ աշխարհի սարերն ու ձորերը: Այնտեղ աղբյուրներ կային, պայծառ ու կարկաչուն աղբյուրներ՝ մանուկների պես, որ թռչկոտում էին քարից քար՝ ծաղիկները համբուրելով: Բայց այնտեղ մարդիկ չար էին ու անգութ: Մի որբ ու աղքատ մանուկ էր ապրում այդ մարդկանց մեջ. գիշերը տեղ չուներ գլուխը դնելու և հաց չուներ ուտելու: Նա մենակ էր, ինչպես մի թռչուն՝ ամայի ժայռերի մեջ: Եվ նա մեծացավ բոլորի աչքի առջև՝ անտես ու անհայտ. կերակրվում էր դաշտի բույսերով և պատսպարվում էր անձավների մեջ: Բայց, բոլոր մարդկանցից ծածուկ, իր մատներով շոշափում էր ու զննում մարդկանց սրտերը և տեսնում էր, որ քարից էին այդ սրտերը՝ քար ու ապառաժից: Ու երբ պատանի դարձավ, թողեց այդ քարսիրտ աշխարհը և ճամփա ընկավ մի ուրիշ, մի լավ աշխարհ գտնելու համար:
Տարիներ հետո նա շատ հայտնի ֆիզիկոս դարձավ, նա մարդկանց պատմում էր շատ հետաքրքիր բաներ և ժողովուրդը նրան շատ էր սիրում։ Նա գրեց բազմազան գրքեր և աշխարհը լցրեց իր ցնծությամբ։

Հաշվետվություն

Հարիսայի ծես

Հարիսայի մասին

Երբ Գրիգոր Լուսավորիչը, Խոր վիրապից դուրս գալով, գալիս է Վաղարշապատ, վաթսուն օր շարունակ քարոզ է կարդում տեղի հեթանոս հայերին, որոնք հետաքրքրությամբ լսում են նրան։ Աղքատներին ճաշ տալու համար նա հրամայում է գյուղացիներին շատ յուղ ու ոչխար բերել։ Երբ բերում են յուղն ու ոչխարը, Լուսավորիչը մորթել է տալիս ոչխարները. մեծ-մեծ կաթսաներ են դնում կրակների վրա, միսը լցնում մեջը և կորկոտն (ձավարը) էլ վրան։ Այնուհետև նա հրամայում է հաստաբազուկ կտրիճներին՝ խառնել կաթսայում եղած միսը, ասելով՝ հարեք զսա։ Այդտեղից էլ կերակուրի անունը մնում է հարիսա։

Հարիսան Մուսալեռցիների համար պատմական անցյալ և խորհուրդ ունի։ Մուսա լեռան հերոսամարտի ընթացքում, պաշարված Մուսալեռցիները ցորեն ու այծի միս են ունեցել ու դրանով են սարքել ապուրը։ Հարիսան եղել է նրանց սննդի միակ աղբյուրը ու կենսական նշանակություն է ունեցել նրանց գոյատևման համար։

2․Ճամփորդությունները

Ճամփորդություն դեպի Խոր-Վիրապ

Խոր Վիրապի եկեղեցի

Մենք շաբաթ օրը գնացել էինք ճամփորդության՝ դեպի Խոր Վիրապ: Ես մտա այն փոսը, որտեղ Տրդատ 3-րդ Մեծը քրիստոնյաների հալածանքի շրջանում Գրիգոր Լուսավորչին նետել էր, որտեղ Լուսավորիչ անցկացրել է մոտ 14 տարի։ Մենք նկարվեցինք, մոմ վառեցինք վանքում և շատ հետաքրքիր օր անցկացրեցինք։

«Մայրենիի հաշվետվություն»

Սեպտեմբեր ամսին մենք սովորեցինք Վիլյամ Սարոյանի Սարոյանի «Թե ինչ է լինում, երբ փորձում են գոհացնել որոշ մարդկանց», Թե ինչպես է քաղաքի ձեռնածուն հիմարեցնում թագավորին,, առակները։ 

՛Կարդացել եմ  Ռաբին Դրանաթ Թագորի  «Կուզեի լինել» պատմությունը և կատարել եմ հանձնարարված առաջադրանքները։

«Կուզեի լինել» վերնագրով գրել եմ ստեղծագործական աշխատանք։

Կարդացել եմ Ստեփան Զորյանի «Մի գիշեր անտառում» պատմվածքը։

Սովորել ենք ՎԱՆԿ, ՀՆՉՅՈՒՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ թեմաները։

Կարդացել եմ Կոմիտասի «Աշուն օր»  բանաստեղծությունը, վերհիշել եմ Համո Սահյանի ՝ «Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է»,  «Մշուշների շղարշի տակ»․ բանաստեղծությունները։

Սովորել եմ ԲԱՌԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ թեման։

Կարդացել եմ Ստեփան Զորյանի  «Մի գիշեր անտառում» ստեղծագործությունը։

՛ Կարդացել եմ Կոմիտասի նամակը՝ ուղղված Հովհաննես Թումանյանին, ու նմանատիպ նամակ եմ գրել ընկերոջս։

Անգիր եմ սովորել Համո Սահյանի 《ժայռից մասուր է կաթում》բանաստեղծությունը։

Կատարել եմ մի շարք գործնական աշխատանքներ։

Սովորել եմ Համո Սահյանի «Մայրամուտ» բանաստեղծությունը։

«Անազնիվ ճանապարհով եկածը նույն ճանապարհով էլ կգնա» վերնագրով պատմվածք եմ հորինել։

Այն մարդիկ, ովքեր անարդար ճանապարհով հասնում են վերելքների, նույն ճանահապարհով էլ դառնում են իրենց համակիրների  զոհը։ Թե մարդիկ, թե պետության ղեկավարները պետք է գիտակցեն, որ գալու է հատուցման ժամը։ Այսինքն, բոլոր գործած չարությունների ու մեղքերի համար պատասխան են տալու։ Մի մասը հայտնվելու է բանտերում, մյուսը՝ կործանվելու է՝ իր հետ կործանելով ամեն ինչ։ Ես կարծում եմ, որ մի օր կգա նաև հատուցման ժամը թուրքերի համար։ Մի օր նրանք պատասխան են տալու հայերին կոտորելու համար։ Նրանց մեղքերին այժմ ավելացել է նաև ևս մի բեռ՝ Սիրիան։ Նրանք պտասխան են տալու շատ շուտով։

ՍԵԲԱՍՏԱՑԻ բառով կազմվել է աքրոստիկոս

Սեբաստացի եմ ես իմաստուն

Երազում եմ ես միշտ արթուն

Բարդություններ ես չեմ սիրում

Ազնիվ մարդկանց մեջ եմ ապրում։

Սիրում եմ ես մեր դպրոցը

Տոնում եմ ես ամեն մի օրը

Այնտեղ լավ է ու տաքուկ

Ցուրտը չունի ոչ մի ուժ

Ինչքան քաղցր է ամեն ինչ ու անուշ։

«Գրաբարյան օրեր» նախագծի շրջանակում սովորել ենք կարդալ գրաբար։

Կարդացել եմ  Մխիթար Գոշի «Ջայլամն ու ծիտը» առակը։

Կադացել եմ Ավետիք Իսահակյանի «Երգի հրապույրը» գործը։

Կարդացել և անգի ենք սովորել Համո Սահյանի «Անտառում» բանաստեղծությունը։

Կարդացել եմ Վահան Թոթովենցի «Ուղտը» պատմվածքը։

Կարդացել եմ Ավ. Իսահակյանի «Ուշինարա» զրույցը։

Սովորել եմ Դանիել Վարուժանի «Անդաստան» բանաստեղծությունը։

Սովորել ենք «Բառակազմություն» թեման։

Կարդացել եմ Եզոպոսի առակները։

Կարդացել եմ Ավ. Իսահակյանի ,,Ռավեննայում,, ստեղծագործությունը։

Կարդացել եմ Սուրբ Ծննդյան գիշերը Չարլի Չապլինի գրած նամակը դստերը՝ Ջերալդինային։

Սովորել եմ ,,Նոր տարվա գիշեր,, բանաստեղծությունը։

 

Как появились ёлочные шары. Часть 1

Скоро – Новый год. По всему миру люди будут отмечать праздник, наряжать новогодние ёлки. И почти на каждой будут висеть шарики – большие и маленькие, блестящие и матовые, яркие и нежные. А ты знаешь, как появились эти шары? Нет? Тогда послушай мою сказку.

Давным-давно в большом городе на одной улице жили мальчик и девочка, Жан и Жанна. Отцом Жанны был богатый купец. Отец Жана умер, когда сыну было три года, а мать работала прачкой. Семья девочки жила в большом красивом доме, а мальчик с матерью ютились в подвале.

Очень по-разному жили Жанна и Жан, но это не мешало их дружбе. С утра до вечера они вместе играли, бегали по улицам, доверяли друг другу все секреты и тайны. А если кто-то из старших ребят обижал маленькую хрупкую Жанну, Жан коршуном кидался на обидчика.

Когда друзья подросли, Жанне наняли домашнего учителя, а Жан пошёл в городскую школу. Учитель сразу приметил сметливого и жадного до знаний паренька и рассказал о нём своему другу – городскому врачу. Так Жан стал учеником лекаря.

Прошли годы. Худышка Жанна превратилась в красивую стройную девушку, Жан теперь часто заменял своего наставника, старого доктора и лечил горожан. А детская дружба переросла в большую любовь.

Купец – отец Жанны – решил, что пора искать мужа для дочери и объявил ей об этом. Конечно, Жанна тут же сказала, что искать никого не надо, что у неё уже есть жених – Жан, будущий городской врач. Но богатый купец мечтал совсем о другом зяте – не о бедном враче, а о богатом и знатном купце или дворянине.

Однако купец не стал спорить с дочкой – он слишком хорошо знал её свободолюбивый и упрямый нрав. Немного подумав, хитрый отец сказал:

— Жанна, ты – лучшая невеста в нашем городе. Негоже выдавать тебя замуж за первого встречного.

— Но Жан – не первый встречный! – запротестовала Жанна.

— Дай мне сказать! — повысил голос отец. — Я знаю Жана, и он мне очень нравится. Он вылечил мне ногу, когда я подвернул её на темной улице, он делает прекрасный настой от кашля. И я почти уверен, что именно Жан выиграет состязание женихов.

— Состязание женихов? Это еще что такое? – подозрительно спросила Жанна.

— В нашей семье такой обычай. — уверенным голосом солгал отец. — Объявляются условия состязания женихов, кто победит, тот и женится!

— И какое же задание получат женихи? — поинтересовалась встревоженная Жанна.

— Узнаешь через неделю, утром 31 декабря, — твёрдо произнёс отец.

И вот через неделю, утром последнего предновогоднего дня, на площади перед домом купца собрались и стар, и млад. Всем интересно было узнать, какое задание получат женихи. На крыльцо вышел разодетый в парадные одежды купец, его тихая незаметная жена и настороженная Жанна. Она сразу же увидела своего возлюбленного – Жан стоял в первом ряду и ободряюще улыбался.

— Здравствуйте, друзья и соседи! – громко сказал купец, — все вы знаете мою дочь, Жанну. А некоторые из вас мечтают назвать её своей женой. Я объявляю состязание женихов! Сегодня – последний день старого года, и в моём доме, как и в домах каждого из вас, всю ночь будет радовать глаз новогодняя ёлка. Тот из женихов, кто принесет сегодня вечером на это место ёлку, украшенную самыми красивыми игрушками, станет мужем моей Жанны!

Задание

Определи склонение. и просклоняй по падежам следующие слова.

Папа,  мама, сестра, бабушка, книга, игрушка, искра, стол, стул, кофе, молоко, конь, лось, цветок, свет, ночь, дочь, любовь

Образец:

папа — 1 склонение

И.п (есть кто? что?)                    папа

Р.п. (нет кого? чего?)                 папы

Д.п. ( дать кому? чему?)           папе

В.п. ( винить кого? что?)          папу

Т.п. ( доволен кем? чем?)         папой

П.п. ( думать о ком? о чем?)    о папе

И.п (есть кто? что?)                  мама

Р.п. (нет кого? чего?)                мамы

Д.п. ( дать кому? чему?)          маме

В.п. ( винить кого? что?)         маму

Т.п. ( доволен кем? чем?)       мамой

П.п. ( думать о ком? о чем?)          о маме

 

И.п (есть кто? что?)                   сестра

Р.п. (нет кого? чего?)                сестры

Д.п. ( дать кому? чему?)          сетре

В.п. ( винить кого? что?)         сестру

Т.п. ( доволен кем? чем?)        сестрой

П.п. ( думать о ком? о чем?)   о сестре

 

И.п (есть кто? что?)                   бабушка

Р.п. (нет кого? чего?)                бабушкы

Д.п. ( дать кому? чему?)          бабушке

В.п. ( винить кого? что?)         бабушку

Т.п. ( доволен кем? чем?)        бабушкой

П.п. ( думать о ком? о чем?)   о бабушке

 

И.п (есть кто? что?)                   кника

Р.п. (нет кого? чего?)                книгы

Д.п. ( дать кому? чему?)          книге

В.п. ( винить кого? что?)         книгу

Т.п. ( доволен кем? чем?)        книгой

П.п. ( думать о ком? о чем?)   о книге

 

И.п (есть кто? что?)                   игрушка

Р.п. (нет кого? чего?)                игрушкы

Д.п. ( дать кому? чему?)          игрушке

В.п. ( винить кого? что?)         игрушку

Т.п. ( доволен кем? чем?)        игрушкой

П.п. ( думать о ком? о чем?)   о игрушке

 

И.п (есть кто? что?)                   искра

Р.п. (нет кого? чего?)                искры

Д.п. ( дать кому? чему?)          искре

В.п. ( винить кого? что?)         искру

Т.п. ( доволен кем? чем?)        искрой

П.п. ( думать о ком? о чем?)   об искре

 

И.п (есть кто? что?)                стол   

Р.п. (нет кого? чего?)                столы

Д.п. ( дать кому? чему?)          столе

В.п. ( винить кого? что?)         столу

Т.п. ( доволен кем? чем?)        столой

П.п. ( думать о ком? о чем?)   о столе

 

И.п (есть кто? что?)                   стул

Р.п. (нет кого? чего?)                стулы

Д.п. ( дать кому? чему?)          стыуле

В.п. ( винить кого? что?)         стулу

Т.п. ( доволен кем? чем?)        стули

П.п. ( думать о ком? о чем?)   о стуле

 

И.п (есть кто? что?)                   кофе

Р.п. (нет кого? чего?)                кофы

Д.п. ( дать кому? чему?)          кофе

В.п. ( винить кого? что?)         кофу

Т.п. ( доволен кем? чем?)        кофой

П.п. ( думать о ком? о чем?)   о кофе

 

И.п (есть кто? что?)                 молоко    

Р.п. (нет кого? чего?)               молокы

Д.п. ( дать кому? чему?)          молоке

В.п. ( винить кого? что?)         молоку

Т.п. ( доволен кем? чем?)        молокой

П.п. ( думать о ком? о чем?)   о молоке

 

И.п (есть кто? что?)                  конь

Р.п. (нет кого? чего?)                коньы

Д.п. ( дать кому? чему?)          конье

В.п. ( винить кого? что?)         коньу

Т.п. ( доволен кем? чем?)        коньой

П.п. ( думать о ком? о чем?)   о конье

 

И.п (есть кто? что?)                  лось

Р.п. (нет кого? чего?)                лосьы

Д.п. ( дать кому? чему?)          лосье

В.п. ( винить кого? что?)         лосьу

Т.п. ( доволен кем? чем?)        лосьой

П.п. ( думать о ком? о чем?)   о лосье

 

Թվերը գրելու հնամենի եղանակը

 

Թվերի   գրառումը  հայերենի   այբուբենի   տառերով

 

 

Օգտվելով   այս    աղյուսակից    լուծեք   խաչբառը։

 

Խաչբառ

 Հարցերը  լուծեք      բանավոր ու  ներկայացրեք հայերենի այբուբենի տառերով։

Հորիզոնական

 

Գտե՛ք 500  և   25 թվերի  ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։

[500,25]=500=Շ

  • Գտեք 40 թվի ամենամեծ բաժանարարի տասնապատիկը։

40×10=400=Ն

  • Գտե՛ք 600  և   2400  թվերի  ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։

(600,2400)=600=Ո

  • Եթե Դավիթի մտապահած թվից հանեք 200, ստացած թիվը փոքրացնեք 2 անգամ կաստանաք 2400։

 

2400×2+200=5000=Ր

  • Գտեք 6 թվի ամենամեծ և ամենափոքր բաժանարարների գումարի տասնապատիկը։

1+6=7

7×10=70=Հ

  • Բնական թվերից ո՞րն է  ո՛չ պարզ, ո՛չ պաղադրյալ։

1=Ա

  • Գտե՛ք 3  և   1000  թվերի  ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։

3×1000=3000=Վ

  • Ո՞ր թիվն է մտապահել Անահիտը, եթե նրա մտապահած թվի և 256-ի տարբերությունը 344      է։

344+256=600 =Ո

  • Գտի՛ր թիվը, որը 24-ի բաժանելիս ստացվում է 208 և 8 մնացորդ։

208×24+8=5000=Ր

 

 

 

 

 

Ուղղաձիգ 1․

 

  • Ո՞րն է ամենափոքր բնական թիվը։
  • Պարկում կա 95 կանաչ, 20 դեղին և 104 կարմիր գնդակ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ գնդակ  պետք է հանել, որպեսզի դրանց մեջ լինեն տարբեր գույնի գնդակներ։
  • Գտեք ամենափոքր քառանիշ թվի և ամենամեծ եռանիշ թվի տարբերությունը։
  • Ն
  • Ո՞ր թիվն է մտապահել Նարեկը, եթե  նրա          մտապահած  թվի կրկնապատիկի և 30-ի քանորդը  40 է։
  • Գտեք 25 և 2 թվերի   ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկի հարյուրապատիկը։

 

 

Ուղղաձիգ 2․

  • Ո՞ր թիվն է մտապահել Սոնան, եթե  նրա  մտապահած թվի 40 և 25 թվերի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկի տասնապատիկն է։
  • Գտեք 20-ի և 3-ի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկի տասնապատիկը։
  • Գտեք ամենափոքր քառանիշ թվի և 7-ի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։
  • Ր
  • Ո՞րն է ամենափոքր պարզ թիվը։

 

Ուղղաձիգ  3․

 

  • Ո՞րն է 100 և 150 թվերի  ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։
  • Ավտոմեքենայի արագությունը 80կմ/ժ է։ Քանի՞ կիլոմետր  կանցնի ավտոմեքենան  5 ժամում։
  • Ո
  • Որքանո՞վ կմեծանա եռանիշ թիվը, եթե նրան ձախից կցագրենք 7 թվանշանը։
  • Ո՞րն է ամենափոքր եռանիշ թվի քառապատիկը։
  • Գտեք 3 թվի ամենամեծ և ամենափոքր բաժանարարների գումարը։

 

 

 

 

 

 

Մայրենի

Արարատի ծեր կատարին
Դար է եկել, վայրկյանի պես,
Ու անցել:
Անհուն թվով կայծակների
Սուրն է բեկվել ադամանդին,
Ու անցել:
Մահախուճապ սերունդների
Աչքն է դիպել լույս գագաթին,
Ու անցել:
Հերթը հիմա քոնն է մի պահ.
Դու էլ նայիր սեգ ճակատին,
Ու անցիր…

Մահախուճապ-մահից խուճապված

Արարատի ծեր կատարին

Դար է եկել, վայրկյանի պես,

Ու անցել:

Անհուն թվով կայծակների

Սուրն է բեկվել ադամանդին,

Ու անցել:

Աչքն է դիպել լույս գագաթին,

Ու անցել:

Հերթը հիմա քոնն է մի պահ.

Դու էլ նայիր սեգ ճակատին,

Ու անցիր

Այրարատ նահանգ

Այրարատ՝ Մեծ Հայքի կենտրոնական նահանգը։
Այրարատ անվան ստուգաբանությամբ զբաղվել են մի շարք բանասերներ և պատմաբաններ։ Ամենից հավանականը համարվում է այն կարծիքը, որը Այրարատ անունը կապում է Ուրարտուի անվան հետ:
Տարածվում էր Արաքսի միջին և Արածանիի վերին ավազաններում։
Հյուսիսից սահմանակից էր Գուգարքին, արևմուտքից՝ Բարձր Հայքին ու Տայքին, արևելքից՝ Սյունիքին և հարավից՝ Տուրուբերանին ու Վասպուրականին։ Արևմուտքում Այրարատի սահմանը կազմում էր Մեծրաց (կամ Տայոց) լեռնաշղթան, հարավում՝ Այծպտունք գագաթից մինչև Շարիան լեռնաշղթայի հյուսիս-արևմտյան ծայրը, Այրարատի սահմանն անցնում էր Հայկական Պարի ջրբաժան բարձրություններով, ապա Շարիան և Ծաղկանց լեռներով դիմում է դեպի արևելք՝ Թոնդուրեկ, իսկ այնտեղից էլ հասնում է Արաքս։ Արևելքում Այրարատի սահմանը կազմում էին Գեղամա լեռները. այս մասում նրա մեջ է մտնում նաև Շարուրի դաշտը, որը տարածվում էր Արփա գետի ստորին հոսանքի շրջանում։ Հյուսիսում նրա սահմանները անցնում էին այժմ Փամբակ և Չլդըր կոչված լեռնաշղթաներով։ Այրարատը այսպիսի սահմաններով Մեծ Հայքի կազմում հիշատակված «փոքր աշխարհ»-ների մեջ ամենաընդարձակներից է։
Սահմանային լեռնաշղթաներից բացի, Այրարատի հարավային մասում զուգահեռականի ուղղությամբ ձգվում է Հայկական Պար լեռնաշղթան, որի արևելյան ծայրին բարձրանում են Մեծ և Փոքր Արարատները։ Հյուսիսային մասում բարձրանում են Արագած և Արայի գագաթները, իսկ արևմտյան մասում ձգվում են մի շարք լեռնաճյուղեր, որոնք երկրի այդ շրջանին տալիս են լեռնային բնույթ։ Նշված լեռնաշղթաներն ու առանձին գագաթները Այրարատի հարթավայրային բնույթը քիչ են փոխում, որովհետև մեծ լեռնաշղթաները ձգվում են նրա սահմանային վայրերով, իսկ Հայկական Պարը, փոքր լեռնաճյուղերն ու առանձին գագաթները միայն առանձին «կղզիներ» են, որոնք վեր են բարձրանում ընդհանուր առմամբ դաշտային ռելիեֆ ունեցող այս նահանգի այս ու այն կողմում։
Այրարատի մի փոքր մասը, որն ընկած է Հայկական Պարից մի փոքր հարավ, ոռոգվում էր Արածանիով։ Այրարատի մյուս մեծ մասը պատկանում էր Արաքսի ավազանին։ Այրարատում կային մի շարք լճակներ, որոնցից նշանավոր էին Մեծամորի լիճը և Գայլատուն։ Այրարատում բավական մեծ տարածում են ունեցել ճահիճները՝ հատկապես Կոգովիտ գավառում։
Այրարատի կլիմայական պայմանները բազմազան են։ Կլիման ուղղահայաց ուղղությամբ կազմում է մի շարք գոտիներ՝ կիսաանապատներից (միջին Արաքսի հովիտ) մինչև լեռնային ցուրտ գոտին (Մեծ Մասսի և Արագածի բարձրադիր շրջանները)։ Ընդհանուր առմամբ կլիման խիստ ցամաքային է։ Տարեկամ միջին տեղումների քանակը 350-400 մմ-ից չի անցնում։ Ջերմության տատանումը շատ խիստ է արտահայտվում։