Կոմիտասի մասին

Կոմիտասը (Սողոմոն Սողոմոնյան) ծնվել է 1869 թ. սեպտեմբերի 26-ին (հոկտեմբերի 8-ին) Քյոթահիա կամ Կուտինա (Օսմանյան կայսրություն)  քաղաքում։ Նրա նախնիները պատմական Հայաստանի Գողթն գավառից Քյոթահիա էին գաղթել 17-րդ դարի վերջին։ Հայրը՝ Գևորգ Սողոմոնյանը, և մայրը՝ Թագուհի Հովհաննիսյանը, բնատուր գեղեցիկ ձայն են ունեցել և երգեր են հորինել, որոնք սիրվել և արմատավորվել են Քյոթահիայի երաժշտական կենցաղում։ 1870 թ. վախճանվում է Կոմիտասի մայրը, 1880 թ.՝ հայրը։ Որբացած երեխայի խնամքն իր վրա է վերցնում հայրական տատը, իսկ նրա մահից հետո՝ հորաքույրը։ 1876-1880 թթ. Կոմիտասը սովորում է Քյոթահիայի քառամյա դպրոցում, այնուհետև՝ Բրուսայի վարժարանում։

15.      Տրված բառերը երեք խմբի բաժանի՛ր և այդ խմբերի տարբերությունը  բացատրի՛ր:

Ծաղիկ-գ. ջինջ-ա. վազել-բ. բուրավետ-ա. մեծ-ա. ժամացույց-գ. թրթռալ-բ. թիավարե-բլ, ջուր-գ. ջրոտ-ա. ուրախ-ա. ջրել-բ. սար-գ. մարդ-գ. գնալ-բ, ծաղ­կավետ-ա. Հրաշալի-ա. երեխա-գ. լողալ-բ. վազվզեբլ-. մաքուր-ա. նավաստի-գ. օձ-գ, ճկուն-ա. սողալ-բ, իջնել-բ,՜բացվել-բ, չխկչխկալ-բ, Սև-ա. Ինքնաթիո-գ, առվակ-գ. պայծառ-ա, գոռգոռալ-բ, գարուն-գ, բարձրանալ-բ, սպիտակ-ա, թիթեռ-գ, պահակ-գ, նավակ-գ. Գաղտնի-ա, պահել-բ, հատիկ-գ, ոսկեզօծ-ա, Ոսկեզօծել-բ, երկաթյա-ա:

16. Հականիշները (հակաոակ իմաստ ունեցող բառերը) գտի՛ր և զույգ-զույգ գրի’ր:

Միշտ-երբեք.

անարատ-արատավոր

ոչնչացնել-ստեղծել

բացահայտ-գաղտնի.

թույլ-ամուր.

վերջին-առաջին.

Համաձայնել-մերժել

արթուն-քնած,

հրաժարվել- Մերժել,

հանգստանալ-աշխատել

գտնել-կորցնել

Հավաքել-կորցնել, վատնել

աջ-ձախ.

արթուն-քնած, հրաժարվել.

17. Ա և Բ- խմբի բառերի իմաստների տարբերությունը բացատրիր:

Ա            Բ

գոոոզ -ինչպիի՞—   գոռոզանալ-ինչ անել

ուղիղ-ի՞նչ—   ուղղել-ինչ անել

խոնարհ-ինչպիսի՞ – խոնարհել-ինչ անել՞

կանաչ-ինչպիսի՞— կանաչել ինչ անել

18. Գրի՛ր՝  յուրաքանչյուր նախադասության  մեջ գործողություն կատարողն ո՞վ է, (ովքե՞ր են) և ընդգծի՛ր այն բառը, որը հուշեց:

Օրինակ՝ Վերջերս  այնտեղ հյուր հաճախ եք գնում:  — Դուք:
Երկու հարյուր կիլոմետր կտրել. եկել եմ, որ մի բան հարցնեմ:

Ծաղկած ճյուղը քո այգու եղրևանուց եu կտրել-Դու

Շան վզին փոքրիկ ռադիոընդունիչ էր ամրացրել:- Նա

Անձավում ճանճի մեծության թռչուններ տեսանք: Հետաքրքիր բան եք մտածել: -Դուք

Մեզ ամեն տարի այցելում են:-նրանք

19. Բառակապակցությունների իմաստները մեկական բառով արտահայտի՛ր:

Օրինակ՝ բարձր հասակ ունեցող-բարձրահասակ:

Բարի սիրտ ունեցող-Բարեխիղջ

խիղճ չունեցող-անխիղջ

բարձր ձայնով-բարձրաձայն

միշտ ժպտուն-ժպտերես

դանձը պահելու տեղ-կանձարան

կապույտ աչքերով-կապուտաչյա

արքայի որդի-արգայավորդի

հույների երկիր-հունազարթ

  փոքր էշ-ավանակ

ծաղիկներով զարդարված-ծախկազարդ

Մաթեմ

Առաջադրանքներ

1. Թվերը  պարզ արտադրիչների վերլուծելով՝ գտիր ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը․
   ա․ (88; 104); 8
   բ․  (85; 102); 1
   գ․  (31; 40); 1
   դ․  (140; 224); 28
   ե․  (45; 48; 81); 3
   զ․  (57; 76; 83); 1
   է․  (260; 325; 455):-65
2. Մարզադպրոցի համար գնել են 258 կարճ թևերով և 215 երկար թևերով մարզաշապիկներ: Մարզաշապիկները բաժանել են փաթեթների, այնպես որ յուրաքանչյուրում լինեն միևնույն թվով մարզաշապիկներ երկու տեսակներից և օգտագործվեն բոլոր մարզաշապիկները: Ամենաշատը քանի՞ մարզիկ կստանա այդ փաթեթից: Քանի՞ մարզաշապիկ կա յուրաքանչյուր  փաթեթում:43 11
   
3. Թվերը  պարզ արտադրիչների վերլուծելով՝ գտիր ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը․
   ա․ (72; 96);  24
   բ․  (90; 126); 18
   գ․  (108; 198); 18
   դ․  (125; 200); 25
   ե․  (175; 324); 1
   զ․  (40; 56; 72); 8
   է.  (120; 140; 189); 1
   ը․  ( 168; 180; 204): 12
   

«Հոր զղջումը»

Լսի՛ր, տղա՛ս: Ես արտասանում եմ այս բառերը, երբ դու քնած ես. քո փոքրիկ ձեռքը դրված է այտիդ տակ, իսկ շիկահեր գանգուր մազերդ կպել են խոնավ ճակատիդ: Ես ծածուկ մտա քո սենյակ: Մի քանի րոպե առաջ, երբ նստած էի գրադարանում և լրագիր էի կարդում , ինձ վրա թափվեց զղջման ծանր ալիքը: Ես եկել եմ քո մահճակալի մոտ՝ գիտակցելով իմ մեղքը:
Ահա թե ինչի մասին էի մտածում, տղա՛ս. ես քո գլխին թափեցի իմ վատ տրամադրությունը:
Ես քեզ կոպտեցի, երբ դպրոց գնալու համար հագնվում էիր, քանի որ դու միայն թաց սրբիչը դեմքիդ քսեցիր: Ես քեզ նկատողություն արեցի կոշիկներդ չմաքրելու համար: Բարկացա, գոռացի քեզ վրա, երբ հագուստներիցդ մեկը հատակին նետեցիր:
Նախաճաշի ժամանակ նույնպես քեզ կշտամբեցի: Դու շրջեցիր թեյի բաժակը: Չափազանց հաստ շերտով կարագ քսեցիր հացին: Իսկ հետո, երբ գնացիր խաղալու, իսկ ես շտապում էի հասնել գնացքին, դու շրջվեցիր, ինձ ձեռքով արեցիր և բացականչեցիր. «Ցտեսությո՜ւն, հայրիկ», իսկ ես հոնքերս կիտեցի և պատասխանեցի. «Ուսերդ ուղղի՛ր»:
Այնուհետև օրվա վերջում ամեն ինչ նորից սկսվեց: Տուն վերադառնալիս նկատեցի քեզ, երբ ծունկի իջած գնդիկներով խաղ էիր անում: Քո գուլպաների վրա անցքեր կային: Ես քեզ նվաստացրի ընկերներիդ մոտ՝ ստիպելով տուն գնալ իմ առջևից: Գուլպաները թանկ արժեն, այ, եթե դու ստիպված լինեիր դրանք գնել սեփական դրամով, ապա ավելի կոկիկ կլինեիր: Դու միայն պատկերացրու տղա՛ս, որ դա ասել է քո հայրը…
Հիշո՞ւմ ես, թե դրանից հետո ինչպես մտար գրադարան, որտեղ ես կարդում էի՝ երկչոտ, տխուր: Երբ ես լրագրի վրայից թեթևակի քեզ նայեցի՝ գրգռված, որ ինձ խանգարել են, դու անվճռական կանգ առար դռան մոտ: «Ի՞նչ ես ուզում»,-կոպիտ հարցրի ես:
Դու ոչինչ չպատասխանեցիր, բայց կտրուկ նետվեցիր դեպի ինձ, վզովս ընկար և համբուրեցիր: Քո ձեռքերը սեղմում էին ինձ սիրով, որն Աստված դրել է քո սրտի մեջ և որը չվերացավ նույնիսկ իմ արհամարհական վերաբերմունքից: Այսպես ուրեմն, տղա՛ս, դրանից անմիջապես հետո լրագիրը սահեց իմ ձեռքերից, և ինձ համակեց ահավոր, նողկալի սարսափը: Ի՞նչ է արել ինձ սովորությունը: Կշտամբելու, նախատելու սովորությունը. Ահա իմ պարգևը քեզ այն բանի համար, որ դու փոքրիկ ես: Բայց չէ՞ որ չի կարելի ասել, որ ես քեզ չէի սիրում, ամբողջ բանն այն է, որ ես չափազանց շատ բան էի սպասում քո պատանեկությունից և չափում էի քեզ իմ սեփական տարիների չափանիշով:
Իսկ քո բնավորության մեջ այնքա՜ն առողջ, հրաշալի և անկեղծ բաներ կան: Քո փոքրիկ սիրտը նույնքան մեծ է, որքան արշալույսը հեռավոր բլուրների վրա: Դա արտահայտվեց քո բնազդական պոռթկման մեջ, երբ դու նետվեցիր ինձ համբուրելու՝ մինչև քնելու գնալդ: Այսօր ոչ մի բան այլևս նշանակություն չունի, տղա՛ս: Ես եկել եմ քո մահճակալի մոտ մթության մեջ և ամոթահար ծունկի եմ իջել քո առջև:
Սա չնչին քավություն է: Ես գիտեմ, որ դու դրանք չես հասկանա, եթե քեզ ասեմ այդ ամենը, երբ դու արթնանաս: Սակայն վաղը ես իսկական հայր կլինեմ: Ես կդառնամ քո ընկերը, կտառապեմ, երբ դու տառապես և կծիծաղեմ, երբ դու ծիծաղես: Ես կկծեմ լեզուս, երբ նրանից պատրաստ կլինի դուրս թռչելու որևէ գրգռված բառ: Ես շարունակ կկրկնեմ, որպես կախարդանքի խոսք՝ «Չէ որ նա ընդամենը երեխա է, փոքրիկ տղա»:
Վախենում եմ, որ մտովի քո մեջ հասուն տղամարդու եմ տեսել: Բայց հիմա, երբ տեսնում եմ քեզ, տղա՛ս, հոգնած կուչ եկած քո մահճակալում, ես հասկանում եմ, որ դու դեռ երեխա ես: Դեռ երեկ դու մորդ ձեռքերին էիր՝ գլուխդ դրած նրա ուսին: Ես չափազանց շատ բան էի պահանջում, չափազանց շատ…

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Անծանոթ բառերը բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:
   կշտամբվել-մեղադրվել
   ամոթահար-ամոթխած
2. Գրի՛ր պարգև, արշալույս,նվաստացնել, երկչոտ, խոնավ, ծածուկ, տառապել բառերի հոմանիշները:
   պարգև-խրախուսում
   արշալույս-առավոտ
   նվաստացնել-ստորացնել
   երկչոտ-վախկոտ
   ծածուկ-թաքուն
   տառապել-տանջվել
3. Գտի՛ր հոր զղջումն արտահայտող տողերը, գրի՛ր կարծիքդ:

Երբ տեսնում եմ քեզ, տղա՛ս, հոգնած կուչ եկած քո մահճակալում, ես հասկանում եմ, որ դու դեռ երեխա ես: Դեռ երեկ դու մորդ ձեռքերին էիր՝ գլուխդ դրած նրա ուսին: Ես չափազանց շատ բան էի պահանջում, չափազանց շատ…

4. Պատահե՞լ է, որ  սրտնեղել ես մեծերի դիտողություններից և նեղացել նրանցից:

Այո, պատահել է։

5.Ի՞նչ ես կարծում, հե՞շտ է հայր կամ մայր լինելը: Քննարկի՛ր ծնողներիդ հետ, հարցրո՛ւ, թե նրանք քեզնից ի՛նչ են սպասում:

Ոչ, հեշտ չէ, նրանք ինձանից սպասում են, որ ես լավ մարդ կդառնամ։

22.09.2020 — 25.09.2020

Домашнее задание:

Сочинение на тему ,,Я и общество,,.

Урок 1. Осень.

Чтение рассказа ,,Подарок,, на стр. 15-16.
Вопросы к тексту:
1) Объясните, почему берёза не сохранила свои листья.
потому что ударил мароз
2) Есть ли деревья, которые остаются зелёными круглый год? Какие это деревья?
Это ёлочка ,сосна
3) Объясните, как вы понимаете предложения: Берёзка ожила, повеселела. Ночью ударил мороз.
Берёзка стала зеленым, потом снова стала как прежде.
4) Какие из перечисленных словосочетаний имеют косвенное, а какие прямое значение?
Тяжёлые облака-кос – тяжёлые сумки-пр

золотая осень-кос – золотое кольцо-пр;

холодный ветер-пр – холодный взгляд-кос;

молчаливый лес-кос – молчаливый человек-пр;

щедрая осень-кос– щедрый человек-пр.
Дополнительное задание:
1. Подберите антонимы к словосочетаниям. Запишите их.
Новая мебель – старый мебель
Большой город –Маленький город
Чистая скатер6ть –грязняя скатерть
Новая сумка —старая сумка
Поздняя осень –ранйайа осинй
Дождливое утро –Дождливое ноч
Острый соус —слатки соус
Большой дом –малики дом
Маленькая комната —балшой комнта
2. С данными словами составьте словосочетания, используя слова для справок:
Слова для справок: мягкий, душистая, , породистый.
мамины руки. солнечный день. железный Гвоздь. чистая скатерть. школьная тетрадь. большой конь. быстрый лошадь. дикий зверь. душистая сирень. белый медведь

3. К словам из первого столбика подберите соответствующие из второго.
летняя жара
весенняя гроза
утренняя заря
вечерняя зарядка
ранняя весна
синяя тетрадь
последняя новость
соседняя деревня
верхняя полка
древняя история
домашняя работа
дальняя дорога
нижняя страна

Дополнительное задание:
Сочинение на тему: ,,Я и моя школа,,.

Մաթեմատիկա

1.  2; 4; 5 և 7 թվանշաններից յուրաքանչյուրը մեկ անգամ օգտագործելով` կազմիր ամենափոքր քառանիշ թիվը, որը բաժանվի.
   ա. 3-ի;2457
   բ. 4-ի;4572
   գ. 5-ի;2475
   դ. 8-ի:4752
2.  Գրիր *97* տեսքի բոլոր քառանիշ թվերի քանակը, որոնք բաժանվում են 45-ի:
   6975 2970
3. 6781253 թվից ջնջեք հնարավորինս քիչ թվանշան այնպես, որ ստացված թիվը բաժանվի 36-ի:
   7812
4.  1; 3; 5 և 6 թվանշաններից յուրաքանչյուրը մեկ անգամ օգտագործելով`  կազմիր ամենամեծ քառանիշ թիվը, որը բաժանվի
   ա. 3-ի;6531
   բ. 4-ի;5316
   գ. 5-ի;6315
   դ. 8-ի:5136
5. 3*6*7 արտահայտության մեջ *-ները փոխարինիր միևնույն թվանշանով, այնպես, որ ստացված թիվը բաժանվի 9-ի:
   31617
   Լրացուցիչ առաջադրանք
6. 1-ից մինչև 1000-ն ընկած թվերի մեջ քանի թիվ կա, որ բաժանվում է 4-ի:
   

Մայրենի

մոգոնել-հորինել

մտրակ-խարազան

հույժ-խիստ

պատսպարել-պաշպանել

խանդավառվել-ուրախանալ

մերձավոր-մոտիկ

փափագ-կարոտ

անուշահամ-համեղ

թխլիկ-թմբլիկ

ավիշ-ավյուն

դյուրին-հեշտ

հրաշափառ-հրաշալի

տխմար-հիմար

հասուն-ջահել

ողջամիտ-ժամանակին

ըմբռնել-հասկանալ

Homework-Describe your flat, using as much have/has (have got/has got) as you can. (Նկարագրիր քո բնակարանը, օգտագործելով որքան հնարավոր է շատ have/has-ունենալ բառը). ex. 1, ex. 2, ex. 3

My flat is very big. I have my own badroom. I have got TV in there. We have got big kittchen and dining room. My sister has got a room. I have got the computer.

Գումար: Տարբերություն: Քանորդ: Արտադրյալ

Գտի՛ր անհայտ
ա.  գումարելին, եթե գումարելիներից մեկը 43 է, իսկ գումարը՝ 83; 83-43=40
բ.   հանելին, եթե նվազելին 53 է, տարբերությունը՝ 42; 42+53=95
գ.   նվազելին, եթե տարբերությունը 15 է, իսկ հանելին՝ 14; 15+14=29
դ.   արտադրիչը, եթե հայտնի արտադրիչը 8 է, արտադրյալը՝ 56; 56:8=7
ե.   բաժանարարը, եթե բաժանելին 35 է, քանորդը՝ 7; 35×7=245
զ.   բաժանելին, եթե բաժանարարը 5 է,իսկ քանորդը՝ 10: 10×5=50

 Ինչպե՞ս կփոխվի գումարը, եթե
ա. գումարելիներից մեկը մեծացնենք 6-ով; կմեծանա 6-ով
բ.  գումարելիներից մեկը մեացնենք 7-ով, մյուսը՝ 4-ով; կմեծանա 11-ով
գ.  գումարելիներից մեկը մեծացնենք 7- ով, մյուսը փոքրացնենք 4-ով: կմեծանա 3-ով

Ինչպես կփոխվի տարբերությունը, եթե
ա. նվազելին և հանելին մեծացնենք 6-ով; Կփոքրանա 12-ով
բ. նվազելին մեծացնենք 5-ով, հանելին՝ 3-ով; Կփոքրանա 8-ով
գ. նվազելին մեծացնենք 5-ով, հանելին փոքրացնենք 2-ով: Կփոքրանա 3-ով

Հաշվի՛ր հարմար եղանակով.
ա. 841+478+159=841+159+478=1478
բ. 583+269+331=269+331+583=1183
գ. 967+289-467=967-467+289=789
դ. 25x7x11x4=25x4x11x7=7700 :

Ինչպես կփոխվի տարբերությունը, եթե
ա. նվազելին փոքրացնենք 2-ով, հանելին՝ 3-ով; Կփոքրանա 5-ով
բ. նվազելին փոքրացնենք 4-ով, հանելին մեծացնենք 1-ով; Կփոքրանա 3-ով
գ. նվազելին և հանելին մեծացնենք նույն չափով: չի փոխվի

 Ինչպե՞ս կփոխվի գումարը, եթե
ա. գումարելիներից մեկը փոքրացնենք 5-ով; Կփոքրանա 5-ով
բ.  գումարելիներից մեկը փոքրացնենք 5-ով, մյուսը՝ 3-ով; Կփոքրանա 8-ով
գ.  գումարելիներից մեկը մեծացնենք, և նույնքանով էլ փոքրացնենք մյուսը: չի փոխվի

Բնագիտություն

Թվարկել կենցաղում հանդիպող քիմիական և ֆիզիկական երևույթները:

1. Որո՞նք են ֆիզիկական երևույթները: Ներկայացրե՛ք օրինակներ:

Ծծմբի, շաքարի, կերակրի աղի, ածխի մեծ  կտորների` փոշու վերածվելը, երկաթի խարտելը, ապակյա բաժակի, կուժի  կոտրվելը, պղնձե լարի, տետրի թղթի, կոճի թելի և այլնի  կտրելը, ջրի  եռալը, մոմի  և սառույցի հալվելը, ցողի գոլորշիանալը և այլն:  

2. Որո՞նք են քիմիական երևույթները: Ներկայացրե՛ք օրինակներ:

Քիմիական երևույթներին`ռեակցիաներին մասնակցող սկզբնական նյութերը կորցնում են իրենց բնորոշ հատկությունները, իսկ ռեակցիայի հետևանքով առաջացած նոր նյութերն օժտված են իրենց բնորոշ հատկություններով: Քիմիական ռեակցիաների հատկանիշներն են` գույնի և հոտի փոփոխություն, գազի, նստվածքի, ջրի և այլնի առաջացում, ջերմության կլանում կամ անջատում:

3. Հետևյալ երևույթներից որո՞նք են ֆիզիկական, որո՞նք՝ քիմիական.

ա) բենզինի այրվելը, քիմ

բ) եղյամի առաջացումը,  ֆիզ

գ) կաթի թթվելը, քիմ

դ) ջրի եռալը, ֆիզ

ե) հայելու  կոտրվելը: ֆիզ

4. Ո՞րն է ֆիզիկական երևույթ.

ա) մեթանի այրումը,

բ) բենզինի թորումը բնական նավթից,

գ) պողպատի ժանգոտելը խոնավ օդում:

5. Ո՞րն է քիմիական երևույթ.

ա) շոգիացման հետևանքով աղի բյուրեղների անջատվելը լուծույթից,

բ) «չոր սառույցի» առաջացումն ածխաթթու գազից,

գ) բենզինի թորումը բնական նավթից,

դ) պողպատի ժանգոտելը խոնավ օդում: